Historia Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej

Istnienie Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze wiąże się z panowaniem Władysława Piasta, księcia Opola i Ziemi Wieluńskiej. W drugiej połowie XIV wieku był to jeden z głośniejszych i potężniejszych książąt feudalnych w całej ówczesnej Europie środkowej. Za panowania Ludwika, króla Węgier i Polski, został z jego poręki namiestnikiem Rusi Halickiej (1372), zdobytej w roku 1340 przez Kazimierza Wielkiego dla Polski. Podczas swego pobytu na Rusi Halickiej na jego zamku w Bełzie znajdował się obraz Matki Boskiej, będący w wielkiej czci i poszanowaniu. Książę zabrał ten obraz z kaplicy zamkowej i zawiózł go na Jasną Górę, gdzie w roku 1382 założył klasztor Paulinów, sprowadzonych z Węgier. Przekazanie obrazu zakonnikom na Jasnej Górze nastąpiło prawdopodobnie 31 sierpnia 1384. Nie wiadomo, skąd i jakimi drogami obraz znalazł się w Bełzie. 

Obraz wyobraża Matkę Boską z Dzieciątkiem na ręku; malowany jest techniką temperową na desce lipowej o wymiarze 120,2 na 81,6 cm na gładkim tle, o dużych, wypukłych nimbach i obramowaniu, uzyskanych przez pogłębienie powierzchni tablicy. Jest on najbar- dziej zbliżony do ikony bizantyjskiej z X wieku, znajdującej się w rzymskim kościele Santa Maria Maggiore, do ikony mozaikowej z XII wieku, zachowanej w serbskim klasztorze Chilandar na górze Atos oraz do obrazu Matki Bożej z VI wieku w kościele Santa Maria Nuove w Rzymie. Przypuszczenia co do jego powstania wahają się między VII a XIII wiekiem. Jedni uważają go za dzieło malarstwa włoskiego lub bizantyjskiego, a niektórzy skłaniają się nawet ku hipotezie, że jest to kopia wykonana po roku 1431 w oparciu o oryginał z wieku V. Rzeczą historycznie pewną jest profanacja i uszkodzenie Obrazu w roku 1430 (twarz Matki Bożej była kilkakrotnie cięta), a następnie jego renowacja w Krakowie z dodaniem blach gotyckich w tle przez króla Władysława Jagiełłę, na którego koszt renowacji Obrazu podjęli się malarze krakowscy.

Za: ks. Jan Drozd, Maryja w Roku Kościelnym